Czym jest dieta śródziemnomorska?
Termin „dieta śródziemnomorska” został wprowadzony do literatury medycznej przez amerykańskiego epidemiologa dr Ancela Keysa, zajmującego się tematyką żywienia. Nazwą tą określił zwyczaje żywieniowe wybranych narodowości z terenu basenu Morza Śródziemnego, które wiązały się z bardzo rzadkim występowaniem choroby niedokrwiennej serca wśród tych populacji[1].
Tradycyjna dieta śródziemnomorska z początku lat 60. charakteryzowała się:
- spożyciem dużej ilości warzyw, owoców, produktów zbożowych, nasion roślin strączkowych, oliwy z oliwek;
- średnim spożyciem produktów mlecznych i ryb;
- niskim spożyciem mięsa[2].
Dieta śródziemnomorska ‒ zasady
Obecnie nie istnieje jedna dieta śródziemnomorska. Zasady jej przestrzegania dotyczą przede wszystkim świadomości na temat spożywanych produktów i zawartych w nich składników odżywczych. W terenie Morza Śródziemnego dieta śródziemnomorska różni się w zależności od regionu, jednak jej główne założenia pozostają takie same:
- duże spożycie oliwy z oliwek i małe spożycie tłuszczów pochodzenia zwierzęcego,
- duże spożycie warzyw,
- duże spożycie owoców,
- duże spożycie produktów zbożowych,
- duże spożycie nasion roślin strączkowych,
- średnie spożycie produktów mlecznych,
- średnie spożycie alkoholu (głównie wina),
- średnie spożycie ryb,
- małe spożycie mięsa i produktów mięsnych[3].
Warto pamiętać, że odpowiedni jadłospis to nie wszystko co obejmuje dieta śródziemnomorska. Zasady jej przestrzegania dotyczą także w dużym stopniu zdrowego stylu życia, w skład którego wchodzi regularna aktywność fizyczna[4].
Właściwości zdrowotne diety śródziemnomorskiej
Na podstawie wieloletnich badań oraz przeprowadzonych obserwacji, naukowcy zauważyli wyraźny związek pomiędzy stosowaniem diety śródziemnomorskiej a niską częstotliwością występowania chorób układu naczyniowo-sercowego czy otyłości.
Dieta śródziemnomorska dzięki niskiej zawartości nasyconych kwasów tłuszczowych i cholesterolu i równocześnie dużej ilości jednonienasyconych kwasów tłuszczowych, kwasów tłuszczowych Omega-3, błonnika oraz flawonoidów[5] stanowi skuteczną broń w walce z chorobami układu naczyniowo-sercowego i ryzykiem ich wystąpienia. W szczególności poleca się ją podczas leczenia hipercholesterolemii i miażdżycy.
Dieta śródziemnomorska w Polsce
Pomimo że sposób odżywiania się w Polsce różni się od tego, jaki panuje w krajach śródziemnomorskich, jadłospis w oparciu o dietę śródziemnomorską nie jest niemożliwy. Obecnie dzięki łatwej dostępności do stosowanych w niej produktów, możemy z powodzeniem wprowadzić ten rodzaj diety do naszego stylu życia i cieszyć się nie tylko dobrym zdrowiem, ale i samopoczuciem.
Bibliografia
[1] A. Cichocka, Dieta śródziemnomorska w profilaktyce pierwotnej choroby niedokrwiennej serca, w: Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii 2005, t. 1, nr 3, s. 30-31.
[2] Tamże.
[3] M. Mizgier, J. Jeszka, G. Jarząbek-Bielecka, Rola diety śródziemnomorskiej w zapobieganiu nadwadze i otyłości, niektórym chorobom dietozależnym oraz jej wpływ na długość życia, w: Nowiny Lekarskie 2010, t. 79, nr 6, s. 451.
[4] Tamże.
[5] A. Cichocka, Dieta śródziemnomorska…, s. 36.